Από το Κατίν στον Λεχ Βαλέσα, Tου Ηλια Μαγκλινη

«Βαλέσα: Ανθρωπος της ελπίδας» τιτλοφορείται η νέα ταινία του 87χρονου Πολωνού σκηνοθέτη Αντρέι Βάιντα. Αντιλαμβάνεστε τι έχει να γίνει στα διάφορα εγχώρια «ιντιμίντια» μόλις το φιλμ προβληθεί και στη χώρα μας. Θυμίζω ότι η προηγούμενη ταινία του Βάιντα, το «Κατίν» (2007), απέδιδε με ωμό ρεαλισμό τις εκτελέσεις χιλιάδων Πολωνών από τους Σοβιετικούς κατακτητές.

Χαρακτηριστική ήταν η εναρκτήρια σκηνή του φιλμ: πάνω σε μια γέφυρα διασταυρώνονται Πολωνοί πρόσφυγες. Οι μεν έρχονται από τα δυτικά, οι δε από τα ανατολικά. «Γυρίστε πίσω», φωνάζουν όσοι έρχονται από τα δυτικά, «πίσω μας είναι οι Γερμανοί». «Εσείς γυρίστε πίσω», απαντούν απελπισμένα όσοι έρχονται από τα ανατολικά. «Πίσω μας είναι οι Ρώσοι».

Σε μιαν άλλη σκηνή, βλέπουμε ναζί και Σοβιετικούς αξιωματικούς να έχουν αγαστή συνεργασία πάνω σε θέματα αιχμαλώτων. Αυτά την εποχή της συμμαχίας Στάλιν και Χίτλερ. Εννοείται ότι η ελληνική αριστερίλα λύσσαξε, παραβλέποντας το γεγονός ότι το «Κατίν», παρά τις δραματικές κορυφώσεις του, δεν είναι σπουδαία ταινία.

Τώρα, ο Πολωνός σκηνοθέτης επανέρχεται με ένα ακόμη φιλμ πάνω στον αγώνα των Πολωνών ενάντια στον ολοκληρωτισμό με ήρωα ένα πρόσωπο εμβληματικό όσο και αμφιλεγόμενο: τον Λεχ Βαλέσα.

Η ταινία προβάλλεται ήδη στην Πολωνία και περιλαμβάνεται σε διεθνή φεστιβάλ, αλλά ακόμη δεν έχει τύχει κανονικής διανομής. Ελπίζουμε να μην είναι μια αγιογραφία και να μην αγνοήσει τις λιγότερο φωτεινές πτυχές της προσωπικότητας του Βαλέσα, τον υπερσυντηρητισμό του και τις παράλογες εκρήξεις του θυμικού του, ειδικά την περίοδο που ήταν πρόεδρος της χώρας. Εχει ενδιαφέρον να δούμε, επίσης, αν η ταινία ρίξει φως και στην κατηγορία ότι ο Βαλέσα ίσως να συνεργάστηκε σε κάποια φάση με το κομμουνιστικό καθεστώς.

Το 1983, πάντως, ο Βάιντα λάνσαρε ένα αριστούργημα, το «Δαντών». Η Πολωνία ζούσε ακόμα υπό στρατιωτικό νόμο μετά τα γεγονότα της Αλληλεγγύης. Πολλοί είδαν τότε στο πρόσωπο του Δαντών τον Βαλέσα και σε εκείνο του Ροβεσπιέρου τον Γιαρουζέλσκι. Δεκαετίες αργότερα, πολλά έχουν αλλάξει. Αλλά, όπως γράφει η Alison Smale στους International New York Times, στην Πολωνία, «σε αυτό το υπερήφανο έθνος, η Ιστορία δεν είναι παρελθόν αλλά παρόν».

#Πηγή:

Από το Κατίν στον Λεχ Βαλέσα, Tου Ηλια Μαγκλινη

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_19/10/2013_537321#

Kυριακή, 20 Oκτωβρίου 2013
#